"Szalone Porto" Jolanta Kosowska

W gęstwinie literatury obyczajowej, gdzie każdy zaułek wydaje się już wydeptany, nagle rozbłyska światło, a to światło rzuca na czytelnika "Szalone Porto" Jolanty Kosowskiej. Autorka, znana z barwnych opowieści, które są niczym podróże do odległych krain, tym razem zabiera nas w hipnotyzującą podróż do serca Portugalii, do miasta o dwoistym obliczu – pięknego i niepokojącego zarazem.

Powieść rozpoczyna się od sceny, która jest niczym cios prosto w serce: Martyna, młoda kobieta stojąca na progu szczęśliwego małżeństwa, odkrywa zdradę narzeczonego. Jej misternie tkany świat rozpada się na kawałki, a planowana podróż poślubna do Porto staje się symbolem utraconych marzeń. Jednak, za namową lektorki języka portugalskiego, Martyna decyduje się na heroiczny krok – wyrusza w tę podróż sama. To nie jest jednak ucieczka, lecz próba ocalenia samej siebie.

Jolanta Kosowska z mistrzowskim zacięciem maluje przed czytelnikiem Porto. To nie są suche, przewodnikowe opisy, lecz obrazy nasiąknięte emocjami, zapachami i dźwiękami. Czuć tu poranną mgłę nad rzeką Douro, słychać gwar wąskich uliczek i szum fal Atlantyku. Autorka sprawia, że Porto staje się równorzędnym bohaterem, a jego piękno, ukryte w malowniczych kamienicach i kolorowych azulejos, przeplata się z jego drugą, ciemniejszą stroną – z biedą i bezdomnością. To właśnie ten kontrast jest motorem napędowym całej fabuły.

Podczas jednej z wędrówek, Martyna poznaje Gaspara, młodego bezdomnego, którego życie toczy się na marginesie społeczeństwa. Początkowo nieufna, stopniowo uświadamia sobie, że za fasadą ubóstwa i codziennej walki o przetrwanie kryje się bogactwo duchowe, siła i godność. To spotkanie staje się dla Martyny lustrem, w którym może ujrzeć własne życie z nowej perspektywy. Autorka porusza tutaj niezwykle ważny i często pomijany temat, dając głos tym, których na co dzień nikt nie słucha, przypominając, że każdy człowiek, niezależnie od statusu, ma swoją historię i zasługuje na szacunek.

Jolanta Kosowska niezwykle plastycznie rysuje portret psychologiczny Martyny. Na początku poznajemy ją jako osobę zranioną, naiwną, uwięzioną we własnym cierpieniu. Jednak jej interakcje z mieszkańcami Porto, a w szczególności z Gasparem, który staje się jej przewodnikiem po „drugiej stronie” miasta – prowadzą do fascynującej ewolucji. Relacja Martyny i Gaspara to jeden z najmocniejszych punktów powieści. Autorka zrywa z uprzedzeniami i pokazuje, że prawdziwa mądrość i człowieczeństwo często kryją się tam, gdzie najmniej się ich spodziewamy. To dzięki niemu Martyna zaczyna patrzeć na świat z nowej perspektywy, a jej osobista tragedia schodzi na dalszy plan w obliczu znacznie większego zła, które dzieje się na ulicach.

"Szalone Porto" to jednak nie tylko powieść obyczajowa, to także intrygujący kryminał. W idylliczny krajobraz Porto wkrada się mrok, a na bezdomnych zaczyna polować nieuchwytny morderca. Martyna, mimowolnie wplątana w sieć intryg, angażuje się w poszukiwania, a jej relacja z Gasparem staje się jeszcze silniejsza. To połączenie gatunków – obyczajowego ciepła z kryminalną dreszczem – nadaje powieści niebywałej dynamiki i sprawia, że nie sposób się od niej oderwać.

​Jolanta Kosowska udowadnia, że jest mistrzynią psychologicznej głębi. Jej bohaterowie nie są płaskimi figurami, lecz skomplikowanymi, wielowymiarowymi postaciami. W "Szalonym Porto" autorka zmusza nas do refleksji nad tym, co tak naprawdę jest ważne w życiu. Czy szczęście definiuje status społeczny i posiadanie, czy może tkwi ono w autentyczności, w relacji z drugim człowiekiem, w odwadze do odnalezienia siebie na nowo?

​Powieść jest niczym magiczne wino Porto – słodkie, ale z wyrazistą nutą goryczy. To opowieść o miłości przyjaźni, walce o drugiego człowieka i o poszukiwaniu własnej tożsamości. To literatura, która wzrusza, intryguje i pozostaje w pamięci na długo po tym, jak zamkniemy ostatnią stronę. "Szalone Porto" to dowód na to, że prawdziwa literatura potrafi nie tylko bawić, ale także uczyć i inspirować. To książka, która wnika w najczulsze aspekty ludzkiej kondycji. Porusza uniwersalne tematy, takie jak bezdomność, samotność i wykluczenie społeczne, a jej wartość leży w tym, że burzy stereotypy i zmusza do refleksji nad tym, jak łatwo osądzamy innych, nie znając ich prawdziwych historii. Autorka wplata w swoją opowieść poetyckie metafory i trafne obserwacje, które sprawiają, że lektura staje się prawdziwą ucztą literacką. To powieść, która zostaje z nami na długo, rezonując z najgłębszymi emocjami i przypominając, że prawdziwe bogactwo kryje się nie w luksusach, lecz w relacjach z drugim człowiekiem. Kosowska stworzyła dzieło, które wciąga, porusza i skłania do zastanowienia. To lektura obowiązkowa dla każdego, kto pragnie literackiej podróży z głębokim przesłaniem.

Książka ta jest również swoistym hołdem dla Portugalii. Autorka wplata w narrację opisy tradycyjnej kuchni, melancholijnej muzyki fado i specyficznego rytmu życia. Język Kosowskiej jest niezwykle zmysłowy i bogaty w metafory. Opisy miasta, smaków i dźwięków są tak plastyczne, że czytelnik ma wrażenie, że sam jest w Porto, czując zapach kawy i słysząc gwar uliczek. To sprawia, że „Szalony Porto” to nie tylko lektura, ale także podróż, która uczy empatii i przypomina, że w każdym zakątku świata, nawet w tym najbardziej szalonym, można odnaleźć siebie i prawdziwe piękno.

Lektura tego tytułu to podróż, która nie kończy się na ostatniej stronie. To opowieść o nadziei, odwadze i odkrywaniu, że dom to nie miejsce, ale stan duszy. Po lekturze czułam się tak, jakbym spacerowała śladami tej historii po ulicach Porto, czując zapach oceanu i słysząc opowieści, które szepcą stare kamienice. „Szalone Porto” to powieść, która zostaje w sercu na długo. Wzrusza, uczy empatii i przypomina, że nawet po największej burzy w życiu, zawsze można odnaleźć nowy port i zacząć wszystko od nowa. To książka dla tych, którzy chcą, aby słowa leczyły i wskazywały drogę. Jeśli szukacie historii, która poruszy Was do głębi, która otworzy oczy na piękno w najciemniejszych zakamarkach, a przede wszystkim – która przypomni Wam, że nawet w chaosie można odnaleźć spokój, to „Szalone Porto” czeka na Was. Otwórzcie książkę, a miasto i jego ludzie na zawsze staną się częścią Was samych.

[Zakup własny].